De teelt van paddenstoelen en de mycologie, de studie van paddenstoelen, zijn fascinerende vakgebieden die steeds meer aanhangers aantrekken, zowel amateurs als professionals.
Voor degenen die willen beginnen met het kweken van paddenstoelen in een laboratorium of thuis, is het gebruik van petrischalen een onmisbare startpunt.
Deze praktische gids legt uit waarom je petrischalen moet gebruiken, hoe je het juiste kweekmedium kiest, en presenteert een eenvoudige methode om agarplaten te bereiden en te gieten voor je mycologie-experimenten.
Waarom petrischalen gebruiken in de mycologie?
Petri-schalen zijn platte en transparante containers, meestal van plastic of glas, die voornamelijk worden gebruikt voor het kweken van micro-organismen op een voedzame agar.
In de mycologie maken ze het mogelijk om een gecontroleerde omgeving te creëren om de groei van schimmels te observeren en te bestuderen, of het nu gaat om onderzoek, klonen, selectie van stammen of gewoon leren. Petrischalen bieden verschillende voordelen:
- Beheersing van de kweekomstandigheden : Ze maken het mogelijk om parameters te manipuleren zoals het type medium, de temperatuur, de luchtvochtigheid en de blootstelling aan licht.
- Eenvoudige observatie : Het doorzichtige deksel vergemakkelijkt de directe observatie van de ontwikkeling van mycelia zonder de doos te openen, waardoor het risico op besmetting wordt geminimaliseerd.
- Gemak van isolatie en selectie : Petrischalen maken het mogelijk om specifieke stammen te isoleren of gezonde mycelia te selecteren voor toekomstige culturen.
De verschillende kweekmedia voor petrischalen en hun nut
De keuze van het kweekmedium is cruciaal in de mycologie, omdat het direct de groei en gezondheid van de paddenstoelen beïnvloedt. Kweekmedia worden geleverd in poedervorm om met water te mengen en zijn verrijkt met verschillende voedingsstoffen om de groei van paddenstoelen te bevorderen. Hier zijn de belangrijkste soorten kweekmedia en hun toepassingen:
-
Milieu "MEA+" (Mout Extract Agar + Peptone)
Rijk voedingsmedium, geschikt voor de teelt van de meeste mycelia. Het bevordert ook de ontwikkeling van bacteriën, waardoor het een goede keuze is om de zuiverheid van de lucht of monsters te testen (contaminatietests).
Milieu "Sabouraud + Antibioticum"
Verrijkt met een antibioticum (meestal chloramfenicol), beperkt dit medium de bacteriegroei en wordt het zeer selectief. Het is ideaal voor gevoelige manipulaties zoals het klonen van wilde schimmels of de kieming van sporen, vooral onder niet-steriele omstandigheden. De myceliumgroei kan er echter iets trager zijn dan bij een medium zoals MEA+.
Milieu "Water Agar" (WA)
Agar puur zonder toegevoegde voedingsstoffen. Gebruikt voor:
-
de zuivering van stammen uit besmet weefsel,
-
de natuurlijke selectie (alleen de paddenstoelen overleven),
-
specifieke observaties (morfologie, langzame groeiproeven). Het is een neutraal medium, nuttig als overgangsstap.
Milieu "PDA" (Aardappel Dextrose Agar)
Gemaakt van aardappelextract en glucose, is het een klassiek en universeel medium in de mycologie. Het stimuleert de groei van het mycelium en maakt een goede observatie mogelijk.
Gebruikt voor:-
de algemene kennis van het mycelium,
-
de conservering van stammen,
-
de biomassa productie.
Het is echter gevoelig voor besmettingen vanwege zijn rijkdom aan suikers.
Milieu "MYA" (Moutgistagar)
Bevat moutextract en gist. Het is bijzonder geschikt voor:
-
de kieming van sporen,
-
de veeleisende soorten (zoals Hericium erinaceus of bepaalde bossoorten),
-
de omstandigheden waarin een krachtige groei wordt nagestreefd.
Het kan worden verrijkt met peptone om een zeer complete voedingsbodem (MYPA) te worden.
Milieu "GYEA" (Glucose Gist Extract Agar)
Een eenvoudige maar voedzame omgeving, bestaande uit glucose, gistextract en agar.
Voordelen :-
snelle groei,
-
formulering die gemakkelijk aan te passen is,
maar minder gebruikt in routineteelt dan MEA of PDA.
Medium "Corn Meal Agar" (CMA)
Minder rijk, vaak gebruikt om de morfologie van reproductieve structuren te observeren (zoals sporen of gespecialiseerde hyfen).
Weinig gebruikt in productie, maar nuttig in laboratorium of bij taxonomische identificatie. -
U kunt ook onze steriele petrischalen verkrijgen, perfect voor deze toepassingen, hier.
Bereidingsrecept voor MEA- of Sabouraud-agar
Het bereiden van een agarplaat is een essentiële stap voor het kweken van paddenstoelen in petrischalen. Hier leest u hoe u eenvoudig een kweekmedium MEA of Sabouraud maakt:
Benodigde ingrediënten :
- 47 g poeder van MEA- of Sabouraud-medium.
- 1 liter warm water (bij voorkeur gedistilleerd of gedeïoniseerd).
Bereidingsstappen :
-
Mélange : Los 47 g middelpuntpoeder op in 1 liter warm water. Roer goed door om ervoor te zorgen dat het poeder volledig is opgelost.
-
Sterilisatie : Steriliseer het mengsel bij 121°C (15 PSI) gedurende 20 tot 30 minuten. Dit kan worden gedaan met behulp van een autoclaaf of een snelkookpan. Deze stap is cruciaal om alle ongewenste micro-organismen te verwijderen.
-
Koeling : Laat het mengsel afkoelen tot ongeveer 45-50°C. Deze koeling is belangrijk om condensvorming op de deksels van de Petrischalen te voorkomen.
-
Coulage : In een steriele omgeving (onder een laminaire flowkap of bij een Bunsenbrander), giet de agar in de petrischalen. Zorg ervoor dat de dikte van de agar ongeveer 0,5 tot 1 cm is.
-
Sluiting : Sluit de petrischalen snel om besmetting door de omgevingslucht te voorkomen.
Steriliteitstechnieken in de Mycologie
Steriliteit is een van de belangrijkste factoren bij het kweken van paddenstoelen, omdat verontreinigingen zoals bacteriën en schimmels snel uw kweek kunnen binnendringen en uw werk kunnen verpesten. In de mycologie is het creëren van een steriele omgeving gedurende het hele kweekproces daarom essentieel om betrouwbare resultaten te verkrijgen. Hier zijn enkele onmisbare steriliteitstechnieken om het risico op besmetting te minimaliseren.
1. Gebruik van een laminaire stroomkap
Een laminaire stroomkap is een apparaat dat is ontworpen om een steriele omgeving te bieden door de lucht te filteren en in een uniforme richting te duwen. Dit beperkt de circulatie van besmette lucht op werkoppervlakken. Als u geen kap heeft, kunt u werken nabij een Bunsenbrander vlam, die een barrière van steriele lucht creëert.
2. Draag handschoenen en een masker
Voor elke handeling wordt aanbevolen steriele handschoenen en een gezichtsmasker te dragen. Desinfecteer uw handschoenen met 70% isopropylalcohol voordat u elke handeling begint. Dit vermindert de kans op het overdragen van verontreinigingen van de handen naar de culturen.
3. Sterilisatie van gereedschap
Alle gebruikte gereedschappen, zoals scalpels, pincetten of naalden, moeten worden gesteriliseerd. Het gebruik van een Bunsenbrander om deze instrumenten door hitte te steriliseren is een gangbare methode. Het is ook mogelijk om ze te steriliseren met 70% isopropylalcohol, gevolgd door een vlam om de alcoholresten te verbranden.
4. Sterilisatie van kweekmedia
De kweekmedia (agar, vloeistoffen) moeten voor gebruik worden gesteriliseerd. De meest gebruikelijke methode is ze te steriliseren in een autoclaaf of snelkookpan bij 121°C gedurende 20 tot 30 minuten om alle ongewenste micro-organismen te verwijderen.
5. Desinfectie van het werkoppervlak
Het werkoppervlak moet zorgvuldig worden gereinigd en gedesinfecteerd voor en na elke werksessie. Een spray met 70% alcohol of een verdunde bleekoplossing kan worden gebruikt om oppervlakken, dozen en ander te hanteren materiaal te desinfecteren.
6. Minimale opening van Petrischalen
Wanneer u met petrischalen werkt, is het belangrijk om ze zo min mogelijk te openen en de opening naar de stroom van steriele lucht of de bunsenbrander te richten om besmetting door omgevingslucht te voorkomen.
Typisch Voorbeeld: Een vruchtlichaam uit de natuur nemen voor een kweek
Hier is een voorbeeld dat de stappen beschrijft om een carpophore (zichtbaar deel van de paddenstoel) uit de natuur te verzamelen, het te kweken op een Sabouraud-agar met chloramfenicol voor klonering, het vervolgens te vermenigvuldigen op een MEA-agar en tenslotte een vloeibare kweek uit te voeren.
Stap 1: Voorbereiding van de kweekmedia
- Bereid een Sabouraud-agar + chloramfenicol volgens de instructies beschreven in het vorige artikel.
- Bereid ook een MEA-agarplaat voor die later zal worden gebruikt voor de vermeerdering van het mycelium.
Stap 2: Monstername van de vruchtlichaam
- Vind een gezonde vruchtlichaam in de natuur.
- In een steriele omgeving, reinig het oppervlak van de vruchtlichaam met een met isopropylalcohol doordrenkt watje om de meeste externe verontreinigingen te verwijderen. Scheur de paddenstoel uit elkaar zonder de interne delen van de paddenstoel aan te raken.
- Gebruik een gesteriliseerd scalpel om een klein stukje van het interne weefsel van de paddenstoel af te snijden. Werk snel om de blootstelling aan lucht te minimaliseren.
Stap 3: Inoculatie op Sabouraud-agar + Chloramfenicol
- Plaats het stuk weefsel in een petrischaal met Sabouraud-agar verrijkt met chloramfenicol (om bacteriële groei te beperken).
- Sluit de petrischaal snel en plaats deze in een incubator bij een geschikte temperatuur (meestal rond 25-27°C voor de meeste schimmelsoorten).
- Controleer regelmatig de doos om de groei van het mycelium te observeren, dat zich zou moeten manifesteren als witte filamenten.
Stap 4: Vermenigvuldiging op MEA-agar
- Zodra het mycelium goed ontwikkeld is op de Sabouraud-agar, brengt u met een steriel scalpel een stuk van dit gezonde mycelium over naar een nieuwe petrischaal met MEA-agar.
- Deze overdracht versnelt de groei van het mycelium in een voedzamere omgeving.
Stap 5: Voorbereiding van een Vloeibare Cultuur
- Wanneer het mycelium zich goed heeft verspreid op het MEA-agar, is het tijd om over te schakelen op een vloeibare cultuur voor een grotere biomassa-productie.
- Bereid een steriele vloeibare kweekbodem, zoals moutenbouillon, door deze te steriliseren in de autoclaaf.
- In een bioreactor of een steriele fles, inokuleer dit medium met een stuk mycelium dat is genomen van de MEA-agar.
- Plaats het flesje in een droge en donkere omgeving bij een geschikte temperatuur en schud het regelmatig om een goede beluchting van het medium te garanderen.
